میل به نقاشی از دوران کودکی در انسان پدیدار می شود. شاید بتوان گفت با ما به دنیا می آید . همه شما تاقبل از رفتن به کودکستان بدون شک دیوارهای منزلتان را خط خطی کرده اید. اگر هم اکنون به کودکانی که در خانه شما هستند توجه کنید این تمایل غریزی را در آنها خواهید دید. یک مداد و یک ورق کاغذ ، وسیله ای است که کودک را ساعتها سرگرم می کند و نیروی اندیشه و تخیل او را به کار می اندازد.
دست کودک شکلهای مهمی برصفحه ی کاغذ نقش می زند که برای ما بیگانه اند ولی این تصاویر بیگانه اولین و بی پیرایه ترین واکنش ذهنی و حسی کودک در برخورد با محیط را در برمی گیرد . کودک سعی می کند دنیای اطراف خود را آن گونه که حس می کندبه ما نشان دهد ، نه چنان که ما می بینیم و بنابرعرف و عادت شناخته ایم . بزرگترها خط خطی کردن بچه ها را جدی نمی گیرند.
و چه بسا آنها را از بازی با قلم و رنگ باز می دارند. غافل از این که این عمل غریزی اولین اقدام کودک در شناخت واقعیات و ایجاد ارتباط بادیگران است . کودک با این وسیله سخن می گوید . و آنچه را که حس کرده و نمی تواند با زبان بگوید ، به وسیله ی خط و رنگ بیان می کند . خواندن این الفبای تصویری کارآسانی نیست ودرک آن برای بسیاری از انسانها مشکل است .
شک نیست که هنرنقاشی تنها برای سرگرمی کودکان و وقت گذرانی نیست بلکه وسیله ای است که آنان نقش واقعی خود را درجهان دریافته و شخصیت خود را پرورش می دهند.
نباید فراموش کرد که هدف از آموزش نقاشی در دوره قبل از دبستان تربیت نقاش نیست ، اگرچه مربی ضمن آموزش این هنر متوجه استعداد بعضی از کودکان در زمینه نقاشی می شود ، وظیفه مربی خوب و آگاه قبل از هرچیز تشویق کودکان و توجه به پیشرفت ذهنی و عقلانی آنهاست .
امید است مربیان محترم بااستفاده از دستورالعملهای مندرج در این کتاب درجهت شکوفا کردن استعدادهای کودکان قدمهای موثری بردارند.
مطالب اساسی در خصوص نقاشی کودکان و مفاهیم آن
آیا تاکنون به نقاشی های کودکان نگریسته و اندیشیده اید که این نقاشی ها بازیابی از کدامین گوشه های اذکار و احساسات آنهایند نقاشی های کودکان جاذبه ای صریح دارند. ساده و گیرا ، سرشار از زندگی و شخصیت هستند. اما اگر دقیق تر بگوییم در می یابیم که این نقاشی ها جزئیاتی مرموز و حتی اضطراب آور در خود دارند.
نقاشی کودک یک پیام است آنچه را که او نمی تواند به لفظ بیاورد از طریق نقاشی به ما انتقال می دهد. بررسی و درک زبان نقاشی اطلاعات ارزنده ای را در اختیار والدین ، مربیان ، روان شناسان و همه کسانی می گذارد که خواهان درک و دریافت راز و رمزجهان کودک هستند. کودک همه مسائل زندگی خود را به واسطه نقاشی به تحریر درآورد خود را می آزماید. و (( من )) خویشتن را بنا می کند. ( هنرنقاشی در ابتدائی )
کودکان بیش از آنچه ما تصور می کنیم کنجکاو ، هوشیار و دارای قوه تشخیص هستند کودکان همه چیز را به شکل ساده و ابتدایی می بینند و آنها را به همان سادگی به تصویر می کشند نقاشی های آنان فاقد نظم بزرگترهاست .
رنگهای تند و خالص و به اصطلاح زننده بکار می برند. عناصر نقاشی را روی هم ونامنظم ترسیم می کنند و به طورکلی نقاشی آنها خیلی شلوغ و درهم به نظر می رسد . لذا هیچگاه نباید از آنها انتظار داشت که اصول و قواعد نقاشی را رعایت کنند.
مربی باید به نقاشی های کودکان توجه دقیق مبذول داشته و درباره جزئیات هریک از تصاویر درهم و مبهم آنان توضیح بخواهد و به حرف ها ، دلایل و تصورات کودکانه آنها با دقت و حوصله گوش دهد. زیرا این آثار ساده گویای دنیای شیرین و آرزوهای آنان است . در دنیای ذهنی کودکان که شبیه دنیای قصه هاست ،همه چیز هیات انسانی دارد. حیوانات ، گیاهان و اشیاء باهم حرف می زنند و حرکات و رفتارشان نظیرانسانهاست. درحقیقت تخیل کودکانه به همه چیز جرات انسانی می بخشد.
نقاشی به عنوان یک علامت بیانگر تحول کودک و سبب و وسیله تکامل اوست . نقاشی به کودک امکان می دهد تااطلاعات و اعمالی را که از دنیای بیرون کسب می کند از هم جدا سازد و سپس آنها را دوباره تنظیم کند مربی باید در این راستا کاری کند تا قوه ابتکار کودکان را با مشارکت و کار گروهی و بیان موضوعات عمومی تقویت کند. باید باعث شود که شخصیت کودک ساخته شود و او به پختگی فکری برسد.
تهیه و تایید توسط:مولود علی آبادی (مربی پیش دو)