زردزخم زرد زخم نوعی بیماری پوستی است که به وسیله ی یکی از دو باکتری استرپتوکوک پیوژنز و استافیلوکوس اورئوس ایجاد می شود. این بیماری بر روی اپیدرمیس که لایه ی بیرونی پوست است تاثیر می گذارد.
زرد زخم را در زبان محاوره زخم مدرسه می گویند و بیماری بسیار واگیردار است. تمام قسمت های پوست می تواند به زرد زخم آلوده شود. زردزخم ضایعات قرمز رنگ با اندازه های متفاوت و با حدود مشخص دارد که با دلمه زرد رنگ شبیه عسل پوشیده شده است. پوست سالم توسط باکتری استرپتوکوک معمولا ده روز قبل از ایجاد زردزخم آلوده می شود. این باکتری قادر به نفوذ در پوست سالم نیست. زرد زخم معمولا در محل ضایعات باز مثل محل گزش حشرات، زخم های ناشی از آسیب به پوست و سوختگی ها بیشتر روی صورت و اندام ها روی می دهد. انتقال معمولا از طریق تماس پوست به پوست اتفاق می افتد. نوک انگشتان و ناحیه اطراف مقعد ممکن است آلوده به این باکتری باشند و در گسترش زردزخم نقش داشته باشند. زرد زخم از طریق انگشتان، لباس و حوله قابل انتقال است. وجود چندین فرد مبتلا به زردزخم در یک خانواده شایع است. زردزخم در کودکانی که در خانه های شلوغ و با سطح بهداشتی پایین زندگی می کنند شایع تر است. زرد زخم بیشتر در فصول گرم در مناطق با آب و هوای معتدل و تمام سال در مناطق گرم دیده می شود. در تمام موارد زردزخم تاولی و اکثر موارد زرد زخم غیر تاولی باکتری استافیلوکوک طلایی عامل ایجادکننده آن است. التهاب غدد لنفاوی ناحیه ای شایع است. زردزخم غیر تاولی عموما همراه با تب و بی حالی و احساس کسالت نیست. زرد زخم عموما درد ندارد یا درد بسیار ناچیز است. زردزخم گاهی خارش دارد .
زردزخم تاولی کمتر شایع است و اغلب در نوزادان و شیرخواران کم سن روی می دهد. زرد زخم تاولی در نوزادان معمولا از ناحیه پوشک شروع می شود. در زردزخم تاولی قرمزی اطراف ضایعات و بزرگی غدد لنفاوی عموما وجود ندارد. تاول های شل معمولا با قطر کوچکتر از سه سانتی متر روی پوست سالم ایجاد می شود. مناطق گرفتار معمولا صورت، کفل ها، تنه و اطراف مقعد هستند. درمان بیمار مبتلا به زردزخم غیر تاولی از گسترش موضعی ضایعات، ابتلا سایر مناطق و نیز انتقال به دیگران جلوگیری می کند. بیماران مبتلا به ضایعات منفرد، سطحی و بدون علایم عمومی با آنتی بیوتیک های موضعی درمان می شوند.
درمان انتخابی موضعی پماد موپیروسین است. در ضایعات گسترده یا وجود علایم عمومی آنتی بیوتیک خوراکی به مدت هفت روز داده می شود. کشت قبل از شروع انتی بیوتیک لازم است. عوارض زردزخم بسیار نادر هستند و شامل انتقال عفونت به خون و کاشته شدن باکتری در اعضای مختلف است. بیماری کلیوی ۱۸ تا ۲۱ روز بعد از زردزخم ممکن است روی دهد. به محض شروع درمان در زردزخم و قرار دادن پوشش روی ضایعات کودک اجازه حضور در مهد‌کودک را خواهد داشت.
گردآورنده: سرکار خانم غفوری (مربی بهداشت)
تایید کننده: سرکار خانم خمّر (مدیریت پیش‌دبستانی)
منبع: نلسون نوشته دکتر محمد حسن اعلمی فوق تخصص عفونی کودکان و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد