ما هم حتماً تا به حال کودکانی را دیده اید که مدام داد می‌زنند، فحش می‌دهند و اشیاء دم دست خود را به هر طرف می‌اندازند.پرخاشگری در معنی وسیع کلمه، اما الزاماً آسیب بدنی نیست و مواردی، چون فحاشی، شایعه پراکنی، تهمت زدن و دیگر اشکال هتک‌آبرو را نیز پرخاشگری نامیده می شود.پرخاشگری در دو صورت کلی “ابزاری” و “انفعالی” تقسیم بندی شده است.پرخاشگری ابزاری که پرخاشگری پنهان، تهاجمی یا کنترل شده نیز خوانده می‌شود با سطوح پایین برانگیختگی همراه است و عموما هدفی غیر از آسیب بدنی رساندن را دنبال می‌کند. مثل داد و فریاد کردن بچه‌ها برای جلب توجه یا رجزخوانی در مسابقات ورزشی.پرخاشگری انفعالی، اما به منظور صدمه و آزار رساندن به دیگری یا دیگران ابراز می‌شود و هدف آن صرفاً آزار رساندن است. مثلاً کودکی که برادر و خواهر خود را می‌زند و یا بچه‌هایی که در حیاط مدرسه به کتک کاری کودکان دیگر می‌پردازند. رابطه‌ی پرخاشگری و سن و سالرفتار‌های پرخاشگرانه معمولا از اوائل زندگی شروع می‌شود. ۵۵ درصد پسران و ۴۱ درصد دختران از دوسالگی رفتار‌های پرخاشگرانه دارندهمچنین ۲۵ درصد پسران و ۳۴ درصد دختران دیگر نیز تا پنج سالگی رفتار‌های پرخاشگرانه از خود نشان داده اند.در اوائل نوجوانی افزایش می یابد تا که در ۱۸ سالگی به اوج خود می‌رسد و سپس به تدریج کاهش می‌یابد.
مهمترین دلایل پرخاشگری در کودکان به این شرح است:مشاهده و الگوپذیری : یادگیری ، کودکانی که الگوهای رفتاری پرخاشگرانه داشته‌اند، مانند الگوهای خود رفتار می‌کنند.اگر به عنوان پدر یا مادر خُلق و خویی پرخاشگر داریم، فرزندانمان نیز پرخاشگر خواهند شد چرا که کودکان ناخود آگاه همانند سازی می‌کنند ناکامی: وقتی کودک به هدف خود دست نیابد و ناکام شود، یکی از رفتارهایی که از او سر می‌زند پرخاشگری است اضطراب:کودکان مضطرب کودکان آرامی نیستند. آن‌ها پرخاشگری می‌کنند و البته بلافاصله پشیمان می‌شوند
افسردگی:پرخاشگری وکج خلقی و علائمی چون شب ادراری، گریه‌های بی دلیل و افت تحصیلی در مدرسه می‌تواند نشانه‌ای از افسردگی باشد
مدرسه:کودکان گاهی در مدرسه قربانی پرخاشجویی سایر دانش‌آموزان یا معلمان هستند و این باعث می‌شود که خود آن‌ها نیز پرخاشجو شوند.مهمترین عواملی که به پرخاشجویی در مدرسه می‌انجام مورد تمسخر قرار گرفتن از سوی همکلاسی‌ها یا معلمان است.رفتار با کودک پرخاشگر• اولین گام شناسایی نوع و علت پرخاشگری است. با بچه‌ی خود پس از رفع موقعیت پرخاش، کاملاً همدلانه گفتگو کنید
• اگر یکی اعضای خانواده الگوی پرخاشگری کودک شماست رفتار آن عضو را تصحیح کنید.• در مواردی که افسردگی دلیل پرخاشگری است باید از مشاوره متخصص بهره بگیرید.
• اگر فکر می‌کنید کودک شما قربانی خشونت در مدرسه شده است، بایستی با مسئولان مدرسه صحبت کرد.• اگر نوع پرخاشگری کودک انفعالی است، باید کودک را از محیط و موقعیت آزار و اذیت کردن دور کرد تا مجبور نباشد برای تلافی و انتقام، افراد دیگر را اذیت کند؛ و اگر پرخاشگری از نوع ابزاری است، باید راه‌های دیگری را برای مطرح شدن کودک برگزید تا او ناچار نباشد از پرخاشگری برای جلب توجه استفاده کند.چند توصیه‌ی کاربردی۱- با کودک پرخاشجو قرار بگذارید تا برای رفتار‌های مطلوبش جایزه بگیرد ونتیجه عمل نامطلوب را با محرومیت از تماشای برنامه ببیند.۲- الگوهای احتمالی پرخاشگری را به حداقل برسانید. از جمله: مراقب فیلم‌ها و تصاویری که کودک می‌بیند، باشید.۶- تنبیه کودک نباید منجر به حمله‌ی انتقامی و تلافی جویانه از طرف کودک شود. کودک باید مطمئن باشد که شما او را دوست دارید.۷- برای کودک خود فرصت تخلیه‌ی هیجان را فراهم کنید، مانند بازی‌های پرتحرک و پر سر و صدا.۸ – در برابر خواسته‌ای که با پرخاشگری ابراز می‌شود، مقاومت کنید تا کودک دریابد که نمی‌تواند با پرخاشگری به خواسته اش برسد. شاید اول برای والدین سخت باشد که در برابر خواسته کودک شان بایستند، ولی بعد از مدتی کودک رفتارش را اصلاح خواهد کرد.
گرد آورنده : سرکار خانم سالاری ( معاون آموزشی )
تایید کننده : سرکار خانم اسحاقی ( مدیریت آموزشگاه )
منبع : بیتوته