نکات مهم در مورد انجام واکسیناسیون:
به روش ساده، امن و موثر برای محافظت از افراد در برابر بیماری، قبل از ابتلا به آن، واکسیناسیون می گویند. در این روش، از مکانیزم های دفاعی طبیعی بدن برای ایجاد مقاومت دربرابر یک عفونت خاص و تقویت سیستم ایمنی استفاده می شود. واکسن سیستم ایمنی را، درست مانند زمانی که بدن در معرض بیماری قرار می گیرد، به تولید آنتی بادی وا می دارد. اما از آن جایی که واکسن فقط حاوی گونه های مرده یا ضعیف شده ی میکروب هایی مانند ویروس یا باکتری است، باعث بروز بیماری نمی شود یا فرد را در معرض خطر عوارض آن قرار نمی دهد. اکثر واکسن ها به بدن تزریق می شوند اما بعضی از واکسن ها از طریق دهان مورد استفاده قرار می گیرند.
چرا واکسیناسیون مهم است؟
واکسیناسیون روشی ایمن و موثر برای جلوگیری از بروز بیماری و نجات جان انسان هاست (که این روزها بیشتر از همیشه اهمیت دارد). امروزه انواع واکسن ها حداقل دربرابر ۲۰ بیماری نظیر دیفتری، کزاز، سیاه سرفه، آنفولانزا و سرخک مصونیت ایجاد می کنند. مجموع این واکسن ها سالانه جان ۳ میلیون نفر را نجات می دهند. ما با زدن واکسن نه تنها از خودمان بلکه از اطرافیانمان محافظت می کنیم.
به بعضی از افراد، از جمله کسانی که به شدت بیمار هستند، توصیه می شود از زدن برخی واکسن ها بپرهیزند بنابراین بقیه وظیفه داریم واکسن بزنیم و به کاهش شیوع بیماری کمک کنیم. واکسیناسیون در دوران همه گیری ویروس کرونا بسیار مهم است. همه گیری باعث شده تعداد کودکانی که واکسن های متداول را دریافت می کنند کاهش پیدا کند و این مسئله نرخ بیماری و مرگ ناشی از بیماری های اجتناب پذیر را بالا می برد. سازمان جهانی بهداشت تاکید می کند که کشورها باید به رغم چالش های ناشی از ویروس کرونا، به ارائه ی خدمات بهداشتی و واکسیناسیون ضروری ادامه دهند. از اینجا می توانید اطلاعات بیشتری درمورد اهمیت واکسیناسیون به دست آورید.
عملکرد واکسن به چه صورت است؟
واکسن با مکانیزم دفاعی طبیعی بدن در ایجاد مصونیت همکاری می کند و خطر ابتلا به بیماری را کاهش می دهد. سیستم ایمنی پس از دریافت واکسن واکنش نشان می دهد: میکروب مزاحم، مانند ویروس یا باکتری، را تشخیص می دهد. آنتی بادی تولید می کند. به پروتئینی که به طور طبیعی توسط سیستم ایمنی تولید می شود و با بیماری مقابله می کند، آنتی بادی می گویند. بیماری و روش مبارزه با آن در سیستم ایمنی ثبت می شود. به طوری که اگر بعدا دوباره در معرض میکروب قرار بگیرید، سیستم ایمنی قبل از این که بیمار شوید، به سرعت آن را از بین می برد. بنابراین، واکسن روشی ایمن و هوشمندانه برای ایجاد واکنش ایمنی در بدن، بدون ابتلا به بیماری، است. سیستم ایمنی طوری طراحی شده تا عامل بیماری زا را به خاطر بیاورد. به محض این که در معرض یک یا چند دوز از واکسن قرار بگیرید، معمولا تا چند سال، چند دهه یا حتی تا آخر عمر در برابر بیماری مصون باقی می مانید.
همین مسئله باعث کارآمد بودن واکسن می شود. واکسن به جای درمان بیماری بعد از ابتلا، از آغاز مانع از بروز بیماری می شود. واکسن چگونه در افراد و جوامع مصونیت ایجاد می کند؟ واکسن به مکانیزم دفاعی بدن- سیستم ایمنی- آموزش می دهد و آن را آماده می کند تا ویروس و باکتری را بشناسد و با آن مقابله کند. اگر بدن در آینده در معرض پاتوژن های بیماری زا قرار بگیرد، به سرعت آماده ی از بین بردن آن هاست که مانع از بروز بیماری می شود. اگر فرد با دریافت واکسن دربرابر بیماری مصون شود، خطر ابتلا کاهش پیدا می کند بنابراین احتمال انتقال بیماری نیز بسیار پایین می آید. هرچه تعداد بیشتری از افراد جامعه واکسن بزنند، افراد کمتری دربرابر بیماری آسیب پذیر خواهند بود و احتمال سرایت بیماری از فردی به فرد دیگر کاهش پیدا می کند.
چرا باید واکسن بزنم؟
بدون واکسن، ما در معرض خطر بیماری و ناتوانی جدی ناشی از بیماری هایی مانند سرخک، مننژیت، ذات الریه، کزاز و فلج اطفال هستیم. بسیاری از این بیماری ها مرگبار هستند. به گفته ی سازمان جهانی بهداشت، واکسن سالانه جان ۲ تا ۳ میلیون نفر را نجات می دهد. اگرچه بعضی از بیمارها دیگر شایع نیستند، میکروب هایی که باعث بروز این دسته از بیماری ها می شوند هنوز در بعضی از نقاط دنیا وجود دارند. در دنیای امروز، بیماری های مسری به سادگی از مرزها عبور می کنند و باعث ابتلای افرادی که مصونیت ندارند می شوند. محافظت از خود و اطرافیان دو دلیل اصلی برای تزریق واکسن است. واکسن دربرابر چه بیماری هایی مصونیت ایجاد می کند؟ انواع مختلفی از بیماری ها با واکسن قابل پیشگیری هستند. از جمله: سرطان دهانه رحم وبا دیفتری هپاتیت آنفولانزا آنسفالیت ژاپنی سرخک مننژیت اوریون سیاه سرفه ذات الریه فلج اطفال هاری روتاویروس سرخچه کزاز حصبه آبله مرغان تب زرد ممکن است در کشور ما به تمام این واکسن ها احتیاج نباشد. بعضی از واکسن ها فقط قبل از سفر، در مناطق خطرناک یا به افرادی که در مشاغل خطرناک مشغولند زده می شود. برای این که بدانید دریافت کدام واکسن برای شما و خانواده تان ضروری است، با متخصص مشورت کنید.
گردآورنده: سرکار خانم غفوری (مربی بهداشت)
تتایید کننده: سرکار خانم خمّر (مدیریت پیش دبستانی)
منبع: مجله پزشکی درمانکده سلامت
برچسب واکسیناسیون